Blog

Doğumsal bir anomali olan yarık damak yenidoğanın dudak ve damak yapısının birleşmeme kusurudur. Bu olgu tavşan dudak, yarık dudak, yarık damak olarak adlandırılır. Anne karnındaki bebeğin dudak yapısı 4. ve 7. haftalar arası, damak yapısı ise 8. ve 12. haftalar arası gelişim gösterir. Bu gelişim süreçleri esnasında çeşitli nedenlerle dudak ve/veya damak birleşmeyebilir. Nihayetinde de dudak, damak yarığı olgusu ortaya çıkar. Yarık damak çocukta tek başına olabileceği gibi dudak yarığıyla birlikte de görülebilir. Her 1000 gebelikten yaklaşık 1’inde görülür. Gebeliğin 13. haftasından sonra bazı yarık damak tipleri kadın doğum uzmanı tarafından ultrason muayenesi ile teşhis edilebilir. Ancak bu her damak yarığı için geçerli değildir. Yarık damak cerrahi tedavisi mümkün olan bir anomalidir.

Yarık Damak Türleri

• Tam damak yarıkları: Damağın sert veya yumuşak yapısında çukur benzeri yarıklar olur.
• Tam olmayan damak yarıkları: Küçük bir çentik şeklinde olur, ağız içinde büyük bir boşluk yaratmaz.
• Yumuşak damak yarıkları: Damağın genize yakın yumuşak dokusunda çizik veya çentik şeklinde olur.
• Submukozal yarıklar: Damak yarığının en şiddetli tipidir. Yarık, kalın bir mukoza tabakası ile kaplıdır.

Belirtiler

• Damakta ve/veya dudakta bulunan açıklık anomalinin en belirgin semptomudur.
• Bebek emme hareketini yaparken zorlanır. Hatta tam olarak beslenemeyebilir.Bebeğin emdiği süt veya mama burnundan geri gelebilir.

Nedenleri

• Genetik faktörler: Akraba evlilikleri, ailede yarık damak varlığı, bazı genetik hastalıklar
• Çevresel faktörler: Grip, nezle gibi viral enfeksiyonlar, kızamıkçık, vitamin eksikliği, ileri yaşta doğum yapmak, gebelik sürecinde kullanılan bazı ilaçlar, A vitamini fazlalığı, beslenme yetersizliği, sigara ve alkol kullanım, stres, radyasyona maruz kalmak

Yarık Damağın Sonuçları

Tedavi edilmeyen veya tedaviye kadar geçen zamanda çocuklarda yarık damağa bağlı bazı sorunlar gelişebilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:

• Beslenmede bozukluklar, emme güçlüğü, yetersiz beslenme
• Yutma refleksinde sorunlar
• Solunum yolu enfeksiyonları
• Orta kulakta sıvı birikimi
• İşitme problemleri
• Sindirim sorunları
• Ağız yapısında gelişim bozuklukları
• Konuşma problemleri

Çocuklarda Yarık Damak Tedavisi

Yarık damak vakalarında kendi kendine iyileşme veya yarığın kendiliğinden kapanması gibi bir durum söz konusu değildir. Yarık damağın tedavisi cerrahidir. Yarık ameliyatla kapatılır. Çocuğun ayrıca ortodonti tedavisine ve konuşma terapisine de ihtiyacı olabilir. Kimi zaman cerrahiden önce ameliyat yerini hazırlamak için ortodonti tedavisine de ihtiyaç duyabilir. Genellikle bebek ortalama 5-6 kg ağırlığına ulaştıktan sonra cerrahi düşünülür. Ameliyatın yaşamın ilk 1 yılında yapılması gerekir. Ameliyat, plastik cerrahi uzmanları tarafından genel anestezi altında gerçekleştirilir. Yarık, çocuğun kendi dokuları ile kapatılır.