Blog

Anksiyete, o sırada olmayan ancak “olması beklenen bir tehdite” yönelik hissedilen duygu olarak özetlenebilir. Çocukta sıkıntı, üzüntü, kaygı, stres ve korku izlenir. Çocuklarda ve ergenlerde en sık görülen psikiyatrik hastalıklardandır (%15-20). Önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir.⠀ Anksiyete her yaş grubunda görülebilir. Yetişkinlerde görülen anksiyete maddi kaygılar, aile hayatındaki sorunlar, sağlık problemleri nedenli olabilir. Aileler kimi zaman çocukların bu tarz sorunları olamayacağını ve bu nedenle anksiyete yaşamayacaklarını düşünür. Ancak çocuklar da farklı nedenlerle kaygı problemleri yaşarlar.

Anksiyete Nedenleri

Anksiyetenin kesin bir nedeni olmamakla birlikte çevresel ve genetik faktörlerin çocukta anksiyete oluşmasında etkili olduğu düşünülmektedir. Anksiyetenin bilinen nedenleri şöyledir:

• İlk 12 ayda bebeklerde ebeveynin evde olmaması, temel ihtiyaçlarının karşılanmaması, anneye aşırı bağlılık, sütten kesilme, uzun süre anne memesinden yoksun kalma anksiyete oluşmasına neden olabilir.
• 1-3 yaş arası çocuklarda yabancı biriyle karşılaşma ve yalnız kalma, kendisiyle ilgilenen annenin, nenenin, bakıcının yokluğu kaygıya neden olabilir.
• 3-6 yaş arası çocuklarda hayvanlar, hayali varlıklar ve karanlık kaygı bozukluğu nedeni olabilir. Bu yaş aralığındaki çocuklarda kardeş sahibi olma ve cinsel organın farkındalığı da kaygı nedeni olabilir.
• 6-7 yaş arası çocuklarda kaygı bozukluğu görülme oranları artabilir. Bunun nedeni, artık bu yaşlarda bu sorunun farkına varılabiliyor olmasıdır. Ayrıca sosyal çevresi genişleyen çocuğu kaygılandıracak daha çok bileşen ortaya çıkar. Yabancı insanlar, okula başlama ve aileden ayrılma, arkadaş edinememe, arkadaşlarıyken rahat davranamama, başarılı olamama kaygıya yol açabilir.

Fiziksel, sosyal ve psikolojik birçok farklı neden daha anksiyeteye yol açabilir:

• Aileden, akranlarından ya da daha farklı bireylerden görülen şiddet
• Özellikle ergenlik döneminde maruz kalınan alaycı tutumlar
• Fiziksel veya psikolojik baskı
• Alt ıslatma
• Anne baba arasında yaşanan tartışma, boşanma
• Anne ve babanın çelişen istekleri
• Okul ortamında sessiz kalan çocukla iletişim kurulmaması
• Ebeveynlerin kendisinin kaygılı olması, mükemmeliyetçi veya aşırı kuralcı olması

Anksiyete Belirtileri

• Çocukta davranış değişikliği
• Okul başarısında düşme
• Aile içinde, arkadaş çevresinde sorun yaşama
• Huzursuzluk, gerginlik, sinirlilik, öfke hali, basit sorunların büyütülmesi
• Kendinin ve ailesinin sağlığından endişe duyma
• Kaygı bozukluğu olan çocuklarda bu belirtilere ek olarak uyku sorunları, dikkat dağınıklığı, strese bağlı baş, karın ve göğüs ağrısı görülebilir.

Uzun saatler ders çalışan, spor antremanı yapan ya da ev işleriyle ilgilenen çocuklar çevreleri tarafından sorumluluk sahibi olarak değerlendirilip takdir edilir. Ancak çocuk bu davranışlarla beklentileri aşmaya/karşılamaya çalışıyor olabilir. Bu, kaygı bozukluğu olgularında zaman zaman karşımıza çıkan bir durumdur.

Anksiyete Tedavisi

Anksiyete tedavisinde esas nokta bu sorunun çocuğun hayatını ne derecede etkilediğidir. Ayrıca çocuğun ve ailenin tedaviye yaklaşımı da önemlidir. Ağır anksiyete sorunu çeken çocuklar hariç ilk aşamada ilaç tedavisi değerlendirilebilir. Ancak anksiyete tedavisinde altın standart bilişsel terapi uygulamalarına ilave ilaç kullanımıdır. Bu terapiler nelerdir?

• Yüzleştirme (maruz bırakma)
• Olasılık yönetimi (pekiştirme, söndürme ve benzeri yaklaşımlarla anksiyete öncesi ve sonrası olayların değiştirilmesi)
• Gevşeme teknikleri
• Modelleme ve rol yapma
• Oyun terapi ve çizim terapi

Anksiyete tedavisi, çocuk psikiyatrisi uzmanı ve çocuk psikoloğu tarafından yapılmaktadır.