Blog

Çinko eksikliği her yaş grubunda ülkemizde yaygın görülen bir durumdur. Kreş ve okul öncesi çocuklarda, ergenlerde çinko eksikliği ya da sınırda çinko değerleriyle sık karşılaşılır. Bunun nedeninin ülkemizde tahıla dayalı beslenmenin yüksek olmasının yanı sıra hayvansal besinlerin de az tüketilmesidir. Özellikle gelişmenin hızlı olduğu çocukluk dönemlerinde çinkoya olan gereksinim artar. Bu dönemde çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanının önerisiyle çinko eksikliği bulunan çocuğa takviye mineral başlanabilir. Peki çinko değeri neden önemli? Çinko, hücre çoğalması ve büyümesi için gereklidir. Bu nedenle tüketilen besinlerin çinko yönünden zengin olmasına önem verilmelidir.

Çinkodan Zengin Besinler Nelerdir?

Aslında çinko besinlerde yaygın olarak bulunur. Özellikle deniz ürünleri ve kırmızı et çinko yönünden oldukça zengindir. Öte yandan bazı besinler çinkonun emilimini azaltır. Mercimek, mısır, buğday gibi besinlerde yüksek miktarda fosfat bulunduğundan, çinkonun emilimi azalır. Yine inek sütü de çinkonun emilimini baskılar. Anne sütünde bu durum pek söz konusu değildir. Besinlerdeki demir de çinkonun emilimini azaltır.

Günlük Çinko Gereksinimi Ne Kadardır?

Çinko gereksinimi yaş gruplarına göre değişir:

•  Yenidoğan ve ilk 6 ayda günde 3 mg
• 1 ile 10 yaşlarında günde 10 mg
• Ergenlik döneminde günde 15 mg

Çinko Eksikliğinin Belirtileri

Çinko eksikliği farklı düzeylerde olabilir. Özellikle yenidoğan ve bebeklik döneminde ishal, cilt lezyonları, beslenmede yaşanan sorunlarla kendini gösteren çinko eksikliği tehlikeli boyutlara ulaşabilir. Çinko eksikliğinde en sık görüle belirtileri şöyledir:

•  İshal
• Cilt lezyonları
• Beslenme bozukluğu
• İştahsızlık
• Enfeksiyona yatkınlık (üst solunum yolu enfeksiyonu sık olur)
• Büyümede duraklama ya da yavaşlama
• Yara iyileşmesinde gecikme
• Saç dökülmesi

Çocuklarda besleyici değeri olmayan yabancı madde yeme alışkanlığı olarak tanımlanan pika sendromu da çinko eksikliğine neden olabilir. Bu çocuklarda ortaya çıkan temel sorun demir eksikliği ve kansızlıktır. Bu durum da çinko eksikliğine neden olur. Çocuğa demir takviyesi yapıldığında çinko eksikliği de giderilir.

Çinko Eksikliğinin Tanısı

Çocukta yukarıda bahsettiğimiz belirtilerin görülmesi ile tanı büyük ölçüde konur. Kan testleriyle çinko eksikliğinin kesin tanısı konulabilir. Saçtan da çinko eksikliği tespit edilebilmektedir.

Çinko Eksikliği Nasıl Tedavi Edilir?

Çinko değerlerinin düşük olduğu izlenen çocuklara hekim önerisiyle takviye çinko başlanır. Bu takviyeler ağızdan alınır. Ayrıca çocuğun çinko içeren besinleri daha çok tüketmesi tavsiye edilir. Çinko tedavisinin bir yan etkisi yoktur. Ancak bazı çocuklarda kısa süreli bulantı ve kusma izlenebilir.