Blog

Çocuklarda disleksi nedir? Disleksi en yaygın öğrenme güçlüğüdür. Ancak zeka geriliği ile karıştırılmamalıdır. Zira öyle değildir. Disleksili bir çocuk kelimeleri yanlış okur, matematik işlemleri yapmada ve numara ezberlemede sorun yaşar. Özellikle 2 yaşına kadar konuşma becerisi yeterince gelişmeyen çocuklarda disleksi gelişme riski yüksektir.

Çocuklarda Disleksi nedir?

Disleksi bir çeşit öğrenme güçlüğüdür. Disleksisi olan çocuğun zekası normaldir. Ancak konuşma ve akıl yürütme becerileri yaşıtlarının altındadır. matematik ve yazılı anlatım kabiliyet düzeyleri de yine beklenenin önemli ölçüde altındadır.

Çocuklarda Disleksi Belirtileri

Disleksi farklı yaş gruplarında farklı belirtilerle kendini gösterebilir: Okul öncesi belirtileri Harfleri karıştırma Yeni kelime öğrenmede gecikme Konuşmada gecikme Uzun kelimeleri telaffuz edememe Boyama gibi basit el becerilerinde zayıflık Okul çağında belirtiler Sıralama yapmada zorlanma (haftanın günlerini, alfabeyi, rakamlara zorlukla sıralayabilme, sıralayamama) Okumaya başlamada zorluk çekme Herhangi bir şeyi ezberlemede güçlük yaşama Kelimeleri yanlış heceleme ve yanlış telaffuz Nesnelerin isimlerini hatırlayamadığı ya da telaffuz edemediği için sürekli “şey, o, şu” gibi genel kelimeler kullanma Harfleri ve rakamları yanlış yerleştirme (9 yerine 6 veya d yerine p yazmak gibi) Matematiksel işlemleri yapmada sorun yaşama Uzun metinleri takip edememe ve anlamama Ergenlik ve sonrası belirtiler Akıcı okuma ve konuşma problemleri Zor anlama, birden fazla kez okuma gereksinimi Sık yazım yanlışı yapma Yer, yön duygusunda karmaşa Okul numarası, telefon şifresi gibi basit bilgileri hatırlamakta güçlük çekme Çocukta bu belirtilerin olması disleksinin olduğu anlamına gelmez. Uzman tarafından gerekli testler yapılarak tanı konulması gerekir. Disleksi ilk belirtilerini okul öncesi dönemde gösterir. Okul yıllarında ise daha belirgin bir hal alır.

Disleksinin Çeşitleri Nelerdir?

Birincil Tip Disleksi: En yaygın olan disleksi türüdür. Kalıtsaldır. Yaşam boyu devam eder. Sekonder (Gelişimsel) Tip Disleksi: Çocuk büyüdükçe hafifler. Erkeklerde daha sık görülür. Travma Tipi Disleksi: Kalıtsal değildir. Beyin alanında okuma ve yazmayı kontrol eden bölgede fiziksel bir yaralanma olduğunda oluşur. Fonolojik Disleksi: Sesleri çıkarmada güçlük çekerler. Genellikle yavaş konuşurlar ve okurlar. Yüzeysel Disleksi: Kelime ve sesleri tanımada ve ezberlemede zorluk yaşarlar. Görsel Disleksi: Daha önce görülen bir nesneyi, bölgeyi hatırlamada güçlük yaşanmasıdır.

Disleksinin Nedenleri ve Risk Faktörleri

Disleksinin nedeni tam bilinmemektedir. Ancak disleksiye neden olabilen birçok faktör söz konusudur. Bunlar nelerdir?

•  Genetik (disleksi veya diğer öğrenme bozuklukları)
• Çevresel faktörler
• Prenatal Stres (Gebenin psikososyal veya fiziksel strese maruz kalması)
• Gebelikte sigara ve/veya alkol kullanımı
• Erken doğum
• Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması
• Eşler arasında kan uyuşmazlığı
• Bebeğin yeterince beslenmemesi

Disleksi Tanısı

Disleksinin tanısını kesin olarak ortaya koyan bir kan testi ya da görüntülüme yöntemi yok. Disleksi tanısında çeşitli zeka testleri ve psikolojik testlere başvurulabilir. Bu testlerden bazıları şunlardır:

•  Wechsler Çocuklar için Zekâ Ölçeği (WISC-III)
• Bender Gestalt Görsel Motor Algılama Testi
• Görsel İşitsel Sayı Aralığı Testi (VADS)
• İşitsel Algı Testi (TAPS)
• Görsel Algı Testi (TVPS)
• Peabody Bireysel Başarı Testleri (PIAT)
• Çocuklar için Kaufman Değerlendirme Bataryası (KABC)
• Stanford-Binet Zekâ Ölçeği

Tedavi

Disleksi doğrudan bir hastalık olarak kabul edilmez. Bu nedenle disleksiyi ortadan kaldıracak bir ilaç ya da farklı bir tedavi yoktur. Disleksisi olan çocukların özel eğitim görmeleri gerekir. Okul eğitiminin yanı sıra bu özel eğitim programına da devam etmeleri çocuklar için faydalı olur. Bunlar, uğraş terapisti, konuşma terapisti, sosyal gelişimci ve eğitmenlerin bir arada çalıştıkları özel eğitim programlarıdır.

Disleksi Sık Sorulan Sorular

Disleksi kendiliğinden geçer mi? Disleksi kendiliğinden geçen bir bozukluk değildir. Bu nedenle kendi haline bırakılmamalıdır. Özel eğitim desteğiyle müdahalede bulunmak gerekir. Böylece disleksinin hayatı olumsuzlaştıran etkileri en aza indirilebilir Disleksili çocuklar kendilerini nasıl hisseder? Anksiyete, disleksili çocukların en sık yaşadığı sorunlardan biridir. Çocuklar kendilerini yetersiz hissetmeye başlar, ilişki kurmakta güçlük çeker, hayal kırıklığı yaşar ve öfkelenirler. Bu öfke okul arkadaşlarına, öğretmenlerine veya ebeveynlerine yönelik olabilir. Disleksili çocukların başarılı olmayacağı doğru değildir. Hatta yaşadıkları yetersizlik hissi disleksili çocukları arkadaşlarından daha fazla çalışmak ve başarılı olmak için teşvik de edebilir. Albert Einstein, Leonardo da Vinci, Mozart gibi önemli isimler disleksi sorununu yaşamış ve oldukça başarılı olabilmişlerdir.