Çocuklarda Diyabet (Şeker Hastalığı)
- Nis 17, 2023
Diyabet yani şeker hastalığı, vücudun insülin hormonundaki bozulmalara bağlı ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. İnsülin hormonu vücudun şeker dengesini sağlamaktan sorumludur. Daha çok yetişkinlerde görülen diyabet çocukluk çağında görülebildiği gibi doğumsal olarak da karşımıza çıkabiliyor. Diyabet, Tip1 ve Tip 2 olarak ikiye ayrılıyor. Tip 1 diyabet insülin hormonunun üretildiği pankreas hücrelerinde oluşan hasarı ifade ederken, Tip 2 diyabet dokuların insülin hormonuna karşı duyarsızlaşması ile kan dolaşımındaki şekerin dokulara girememesi olarak tarif edilir.
Ülkemizde 18 yaş altında 20 bine yakın diyabetli çocuk olduğu düşünülmektedir.
Çocuklarda Diyabetin Nedenleri
- Genetik, aile öyküsü (anne ya da babada şeker hastalığı varlığı çocukta da bu hastalığın olacağı anlamına gelmez, ancak çocuğun diyabetli olma riski genel popülasyondan daha yüksek olacaktır)
- Bağışıklık sistemiyle ilişkili sorunlar
- Obezite
- Yetersiz fiziksel aktivite
Belirtiler
- İdrar miktarındaki artış, yatak ıslatma
- Aşırı miktarda susama, aşırı su tüketimi, ağız kuruması
- Aşırı açlık hissi
- Yorgunluk
- Kilo kaybı
- Sinirlilik hali, depresyon
- Bilinç bulanıklığı
- Derin ve hızlı nefes alma
- Kuru cilt
- Karın ağrısı
- Kusma
- Nefesin kokması
Tanı
Yapılan kan testleriyle diyabetli çocuğun tanısı konulabilir. Çocuğun tokluk kan şekeri 200, açlık kan şekeri 126 miligramın üzerindeyse HbA1c (son üç aylık ortalama kan şekeri) %6,5’in üzerindeyse çocuk diyabet hastası olarak yorumlanabilir. Tanıdan emin olmak için bu testleri birden fazla kez yapmak gerekebilir. Ayrıca şeker yükleme testine de başvurulabilir. Bu test de özel hazırlanmış şekerli bir sıvının çocuğa içirilip 2 saat sonra ölçümlerin yapılmasını içerir.
Çocuklarda Diyabetin Tedavisi
Diyabet, kronik bir hastalıktır ve nihai bir tedavisi yoktur. Çocukluk çağı diyabetinin mutlaka kontrol altına alınması gerekir. Aksi takdirde çocuklarda böbrek yetmezliği, görme kaybı, sinir hücrelerinde zedelenme, erken yaşta kalp ve damar hastalıkları gibi istenmeyen durumlar gündeme gelebilir. Bu nedenle bir çocuk sağlığı hastalıkları veya çocuk endokrinolojisi uzmanının takibinden olmak gerekir. Çocuk endokrinoloji uzmanları çocuklarda diyabetin tedavisi ile spesifik olarak ilgilenen, bu alanda uzmanlaşmış hekimlerdir. Çocukta Tip 1 diyabet mi Tip 2 diyabet mi olduğuna göre tedavi değişebilir. Ancak her iki tipte de çocuk için sağlıklı bir yaşam biçiminin benimsenmesi gerekir. Beslenmeye dikkat edilmesi, hekim ve diyetisyen tarafından verilen diyete uyulması, düzenli egzersiz yapılması önerilir. Buradaki temel amaç insülin direncinin kontrol altına alınmasıdır. Tip 1 diyabette insülin tedavisi gerekebilir. Ayrıca hekim tarafından farklı ilaçlar da reçete edilebilir.