Blog

Guatr, tiroid bezinin büyümesidir. Tiroid bezinin tamamı büyüyebileceği gibi bazen de küçük bir parçası büyüyebilir. Tiroidin yalnızca küçük bir parçasın büyüdüyse buna guatr değil tiroid nodülü denir. Tiroid nodülleri bir veya birden fazla olabilir. Tiroid bezi boynun aşağı ön kısmında yer alır. Kelebeğe benzer bir görünümü vardır. Hormon üreten bir bezdir. Normal boyuttaki bir tiroid görülmez ya da elle hissedilmez. Büyüdüğünde ise elle hissedilir ve gözle fark edilir. Kız çocuklardan daha sık görülür. Tiroid hormonun kanda azalması veya yükselmesi durumunda guatrdan şüphelenilir. Tirod için kanda T3, T4, TSH değerlerine bakılır.

Tiroidin Hormonunun İşlevleri

• Büyüme ve gelişime katkıda bulunur.
• Oksijen kullanımı ve ısı oluşumunda söz sahibidir.
• Sinirsel işlevlerin sağlıklı çalışmasına etki eder.
• Şeker, yağ, protein ve vitaminlerin vücuda yaptıkları etkilerini düzenleyici rolü vardır.
• Özellikle 0-2 yaş arası zeka gelişimi için tiroid hormonları mutlaka gereklidir.

Tiroid Hormonları Nelerdir?

• T3 ve T4 tiroid bezinden salgılanır.
• TSH beynimizin bir parçası olan hipofizden salgılanır. TSH tiroid bezini uyararak tiroid hormonlarının yani T3 ve T4’ün salgılanmasını sağlar.

Guatrda Tiroid Hormon Düzeyleri Nasıldır?

Guatr tanısı almış hastalarda tiroid hormonları kanda üç farklı durumda saptanabilir:

• Normal: Hastaların büyük bir kısmında normal düzeylerde tiroid hormonları ile seyreden bu tip guatra basit guatr denir, nodül, kanser ve iltihap saptanmaz.
• Artmış: Hipertiroidi denir. Hipertiroidizm tiroid bezinin aşırı çalışması ve fazla miktarda hormonun kana salgılanmasıdır. Vücudun bağışıklık sisteminde gelişen bir hata nedeni ile tiroid bezinin normal çalışması bozulur, aşırı hormon üretilir, salgılanır. Guatr gelişir. Çocukta sıkıntı, sinirlilik, terleme, çarpıntı, uykusuzluk, kilo kaybı, aşırı hareketlilik, ishal görülebilir.
• Azalmış: Hipotiroidi denir. Tiroid bezinin az çalışması ve kanda hormon düzeylerinin düşük olmasıdır. Çocukluk ve ergenlik çağında Hashimato Hastalığı denilen tiroid bezi hastalığında görülür. Ayrıca doğuştan hormon yapımında olan hatalar sonucunda kanda hormon miktarı azalır, bebek ve çocuklarda guatr oluşur. Çocukta durgunluk, büyümede duraklama, zeka geriliği, aşırı uyku, kilo alma görülebilir.

Çocuklarda Guatr Nedenleri

yot eksikliği: Besinler ile yetersiz iyot alınmasıdır. İyot eksikliği olan çocukların zeka düzeylerinde ve okul başarılarında düşüklük görülebilir. İyot eksikliği ileri yaşlara kadar devam ederse yetişkinlerin anlama, kavrama yetenekleri bozulur, meslekte başarısızlığa yol açar. Deniz ürünlerinin iyot yönünde zengin olduğu bilinmektedir. İyot eksikliği halk sağlığı sorunudur. Tüm dünyada 1,5 milyar kişi iyot eksikliğinden etkilenmektedir. Bu sayı ülkemizde ise yaklaşık 3 milyondur. Bazı ilaçlar ve yiyeceklerin aşırı miktarda alınması: Bazı guatr yapıcı maddeler tiroid hormon yapımını azaltır ve guatr oluşumuna neden olur. Soya fasulyesi, karalahana, karnabahar bu besinlerden bazılarıdır.

• Tiroid nodülleri
• Tiroid kanserleri
• Tiroid bezinin iltihabi hastalıkları
• Çocuklarda Guatr Belirtileri Nelerdir
• Boynun ön kısmında şişlik
• Yutma ve nefes alma güçlükleri, ses kısıklığı (çocuklarda nadirdir)
• Tiroid bezi fazla çalışıyorsa, zayıflama, sinirlilik, çarpıntı, ellerde titreme, ishal
• Tiroid bezi az çalışıyor ise çabuk yorulma, hareketlerde yavaşlama, üşüme, kabızlık, saçlarda dökülme, uykuya meyil, kavrama güçlüğü

Guatr Tanısı

Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı veya çocuk endokrinolojisi uzmanının elle yaptığı muayene, kan testleri, tiroid ultrasonografisi ve tiroid sintigrafisi ile guatr varlığı ortaya konur. Gerekli durumlarda ince iğne biyopsisine başvurulur.

Tedavi

Tedavi tiroid bezin büyüklüğüne ve altta yatan nedene göre değişir. Küçük ve basit tip büyümelerde çocuğun hormon seviyesi normal ise rutin kontrollerle çocuğu takip etmek yeterlidir. Küçük orta büyüklükteki guatrlar için ise ilaç tedavisi başlanabilir. Bazı durumlarda ise cerrahi tedavi gerekir. Çocuk cerrahisi uzmanına başvurulur. Bunlar nelerdir?

• Çok büyük, solunum ve yutma güçlüğü yapan guatr
• Tıbbi tedaviye yanıt vermeyen guatr
• Tirod bezinde çok sayıda ve uzun süre devam eden nodüllerin varlığı
• Tiroid kanseri