Blog

Çocukların yetişkinlerden çok daha iyi olduğu bir konudur hayal kurmak. Yaş ilerledikçe kurulan hayallerin boyutu küçüldüğü gibi hayal kurma seansları da yok olur gider. Hayal kurmak çocukların gelişimini destekler. Peki, ebeveynler çocuklarının hayal kurmasını nasıl destekler?

Çocuklar Hayal Kurmaya Ne Zaman Başlar?

Çocuklarda, hayal gücü ile oyun gelişimi paralel olarak ilerler. 0-2 yaş arasında çocuklar yoğun bir enerji ile hareket etme odaklı oyunlar oynarlar. 2 yaşından sonra çocuklarda soyut düşünme becerisi gelişmeye başlar. Hayali oyunlar ortaya çıkar. Bu oyunlarda genellikle taklitlerden oluşur. Örneğin, çocuklarımızın bir bebeğe mama yediriyormuş gibi, su içiriyormuş gibi ya da telefonda birisiyle konuşuyormuş gibi yaparak oyunlar kurgularlar. Yani bu oyunlarda ebeveynlerini ya da çevrelerindeki diğer kişileri taklit ederler.

Hayal Kurmanın Faydaları Nelerdir?

 Hayal kurmak, bu hayallerle oyun kurgulamak çocuğumuzun hem bugününü hem de gelecek yaşantısını olumlu etkiler. Peki, bu etkiler nelerdir?

• Çocukların yaratıcı becerileri gelişir.
• Duygu ve düşüncelerini daha kolay ifade ederler.
• Empati becerileri gelişir.
• Problem çözme yatkınlıkları artar.
• Merak duyguları gelişir. Böylece bilgiyi edinmek için daha fazla arzu duyarlar. Araştırma ve okuma istekleri artar.

Hangi Oyunlar Yaratıcılığı ve Hayal Kurma Becerisini Destekler?

Çocukların çeşitli malzemeler kullanarak elleriyle oynadıkları ve sonunda yepyeni bir ürün ortaya koydukları oyunlar hayal gücünü ve yaratıcılığı en çok destekleyen oyunlardandır. Küpler, legolar, oyun hamurları, basit kırtasiye malzemeleri (mukavva, boya, kalem gibi). Bu yaratıcı aktivitelerde çocuğun el ve parmakları aktif olarak çalışır. Bu önemlidir. Böylece çocuğun ince-motor becerileri ile el-göz koordinasyonları gelişir. Sevdikleri ya da zihinlerinde kurdukları karakterleri anlatmak da bir o kadar hayal kurma becerisini geliştirir. Bu küçük çocuklarda fiziksel bir anlatım olur. Koşarak, zıplayarak ya da farklı hareketler yaparak zihinlerindeki karakteri anlatırlar. Daha büyük çocuklarda ise sessiz sinema ya da tabu (çocuklar için olan) gibi oyunlarla fizikselden çok daha düşünsel bir anlatım yolu bulurlar.

Sürekli Hayal Kurmak Tehlikeli Olabilir mi?

Aileleri en korkutan konulardan biri çocuklarının hayal dünyasından çıkamaması ve gerçekle hayal arasındaki ayrımı yapamamasıdır. Bunun en büyük örneği de hayali bir arkadaş edinmektir. Yeterince sosyalleşemeyen, arkadaş edinemeyen, arkadaşlık ilişkilerinde başarısız olan, ailesi tarafından yeterince ilgi gösterilmeyen bazı çocuklarda böyle meyil olabilir. Hayali arkadaş böyle çocuklar için güvenli bir limandır. Ebeveynlerin çocukların oyunlarını ve söylemlerini takip etmeleri önemlidir. Eğer hayal oyunları ve hayali arkadaşlar, çocuğun gerçek dış dünya ile bağ kurmasını, gerçek hayat olaylarından zevk almasını, sorumluluk ve görevlerini yerine getirmesini engelliyor ve/veya yalnızlaşmasına neden oluyorsa mutlaka bir uzmandan yardım alınmalıdır. Okul öncesi eğitim kurumuna giden, sosyalleşme ihtiyacı karşılanan, ailesi tarafından sevildiğini hisseden çocukta böyle bir durumla karşılaşılması çok çok nadir olacaktır.

Çocuklarımızın Hayallerine Nasıl Yaklaşmalıyız?

Hepimizin hayalleri hassastır. Kırılgandır. Bu hayallere yapılan bir eleştiri bizi incitebilir ve içimize kapanmamıza yol açabilir. Aynı durum çocuklar için de geçerlidir. Çocuklar hayallerini anne babalarına anlattıklarında, anne ve babanın bu hayallerin gerçekleşmesi zor hayaller olduğunu ya da gerçekleşemeyeceğini ima etmeleri çocukların ebeveynlerine duygu ve düşüncelerini açmaktan çekinmelerine yol açabilir. Hayal kırıklığı yaşamalarına neden olabilir. Artık ya hayallerini hiç paylaşmak istemezler ya da kendi iç dünyalarına ait hayaller kurmaktansa anne ve babalarının arzu ettiği, onları mutlu edecek ve onaylanacak hayalleri kurmaya başlayabilirler. Bu nedenle ailelerin çocuklarını her koşulda dinlemeleri ve hayalleriyle ilgili konuşurken ihtiyatlı olmaları gerekir.

Çocuğunuzun Hayal Gücünü Nasıl Destekleyebilirsiniz?

•  2-3 yaştan itibaren serbest ve açık uçlu oyunlar oynamak
• El beceriyle ilişkili oyunlar oynamak
• Zihinsel becerileri geliştirecek sorular sormak (Örneğin, sence rüyalarımızın kaynağı nedir?) ve oyunlar oynamak (tabu gibi)
• Standart bir oyuncak yerine basit bir oyuncakla (örneğin bir tenis topuyla) oyun kurgulamak
• Farklı alanlarda oyun kurgulamak