Blog

Çocuklarda kabızlık nedir? Kabızlık katı gaitanın, seyrek ve zorlukla dışkılanmasıdır. Kabızlık bebeklik ve çocukluk dönemlerinde sık rastladığımız rahatsızlıklardan biridir. Kabızlığın temel nedeni beslenmemizdeki ani değişiklikler veya sürekli kötü beslenmedir. Bebeklerde görülen kabızlığın ise iki ana sebebi vardır: anne sütü yerine mama ile beslenme ve ek gıdaya geçiş. Kabızlık nedeniyle çocukta anal fissür (rektal kanama) oluşabilir.

Çocuklarda Kabızlık Nedenleri

Kabızlık ile en sık olarak bebeklerde anne sütü sonrası ek gıdaya başlarken ve çocuklarda tuvalet eğitimi esnasında karşılaşırız. Kabızlığın hem bebek hem çocuklarda farklı farklı nedenleri olabilir. Bunlar nelerdir?

Bebeklerde

• Anne sütü ile beslenirken annenin kabız olması.
• Katı gıdalara geçişler veya kullanılan mamada değişikliğe gitmek.
• Bebeğe inek sütü ya da keçi sütü vermek. İnek sütünün anne sütüne göre protein, kalsiyum ve fosfor içeriği yüksek ancak buna karşılık demir içeriği düşüktür. Keçi sütünün de proteini çok yüksek, buna karşılık folik asit içeriği düşüktür. İnek ve keçi sütlerinin erken dönemde bebeklere verilmesi zararlıdır. Anne sütünün yerini ise zaten dolduramaz.
• Diş çıkarma ve emekleme döneminde bebeğin yanlış beslenmesi.
• Bebeklikte kullanılan demir ilaçları.

Çocuklarda

• Posalı ve sulu yemekler yerine katı gıdalarla beslenmeye yönelmek, bunu alışkanlık edinmek.
• Devamlı karbonhidratlı ve lifsiz gıdalar tüketmek
• Yeterince su içmemek
• Abur cubur tüketimi (zincir hamburger restoranları, cips, çikolata tüketimi)
• Tuvaleti erteleme (okul tuvaletine alışmama kaynaklı olabilir ya da çocuk filmi/oyunu bırakmak istemeyebilir)
• Tiroid hormonunun az salgılanması (hipotriodi)
• Aile içi sonuçlar, yeni bir kardeş, okula başlama, anne baba ayrılığı gibi stres yaratan durumlar
• Kullanılan ilaçlar varsa yan etkileri

Geçmeyen Kabızlık⠀

Kabızlıkların çoğu belirttiğimiz nedenlerle alakalıdır. Kısa süreli ilaç kullanımına ve doğru beslenmeye daha çok özen gösterilmesiyle sorun ortadan kalkar. Ancak kimi zaman bu nedenlerden bağımsız olarak, sürekli ve ilaçlara yanıt vermeyen kabızlıklarla da karşılaşabiliyoruz. Bu kabızlıkların nedenleri ise şu şekildedir:

• Doğumsal olarak sinir sisteminin iyi gelişmemesi
• Anüsün olması gereken yerden daha aşağıda yerleşmesi nedeniyle oluşmuş anal fissür
• Makat darlığı

Böyle durumlarda ileri tetkikler yapmak, sorunun nedenini bulmak ve gerekirse bir çocuk gastroenteroloji ve çocuk cerrahisi uzmanıyla da görüşmek gerekecektir.⠀

Belirtiler

Kabızlık genelde kolay belirti veren bir rahatsızlıktır. Bebeklerde ağlama nöbetlerine, huysuzluğa ve uykusuzluğa yol açabilir. Çocuklar ise kabız olduğunu dile getirebilir. Ayrıca karın ağrısı, sinirlilik ve makat bölümünde çatlak oluşumundan da bu durum fark edilebilir. Diğer izlenebilecek belirtilerse şöyledir:

• Birkaç gün tuvalete çıkmama
• Tuvaletini yaparken zorlanma ve katı dışkı
• Karın ağrısı ve şişlik
• Kirlenmiş iç çamaşırı (makat çatlağı kaynaklı olabilir)
• Makattan kan gelmesi
• İştahsızlık
• Acil Doktora Başvurulması Gereken Durumlar
• Geçmeyen kabızlık
• İshal atakları
• Makatta kanamaların olmaya başlaması

Dışkılamanın hiç olmaması durumlarında en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.

Tedavi Nedir?

Uzun süren kabızlık anüs kenarında kızarıklığa ve çatlağa yol açar. Tedavi edilmeyen kabızlık can sıkıcıdır ve önemli sağlık sorunlara yol açar. Ergenlik dönemindeki hemorid (basur) bunlardan biridir. Ayrıca çocuğun dışkılama mekanizması bozulabilir. Bu durum dışkı kaçırmaya neden olabilir. Tedavide beslenmenin düzenlenmesi esastır. Kabızlık yaptığını bildiğimiz muz, elma, havuç, kola, çay ve inek sütünden bir süre uzak durmak gerekir. Fiziksel muayene sonrası çocuk uzmanı gaita yumuşatıcı ilaç, şurup, fitil veya krem kullanılmasını söyleyebilir. Makatta çatlak oluştuysa da bunun için krem kullanılabilir. Dışkılama alışkanlığının edinilmesi de önemlidir. Ertelemeden kaçınılmalıdır. Her erteleme kabızlığa bir adımdır. Ayrıca kahvaltıdan sonra tuvalet yapma alışkanlığı edinmek de kabız kalmanın önüne geçecektir. Kabızlık bir türlü geçmiyorsa, sürekli tekrarlıyorsa belirttiğimiz gibi ileri inceleme gerekir. Kan testleri, gaita testi, röntgen ve sonrasında ise kolonoskopi, rektoskopi ve rektal manometri gibi tetkiklere ihtiyaç duyulabilir. Nihayetinde cerrahi gerektiren bir durum var ise çocuk cerrahı tarafından tedavi gerçekleştirilir.

Kabızlığı Gidermek İçin Evde Yapılabilecekler

• Bebeğinizin karnına saat yönünde ve karnın dışına doğru masaj yapabilirsiniz.⠀
• Ilık-sıcak bir banyo da faydalı olabilir.⠀
• Sulu, yumuşak ve lifli gıdalarla beslenmeye özen göstermelisiniz.⠀