Çocuklarda Malnütrisyon
- Mar 20, 2023
Beslenme bozukluğu olan malnütrisyon yetersiz ve/veya yanlış beslenme nedeniyle ortaya çıkar. Yeterince beslenemeyen ve büyümek için gereken enerji, protein, vitamin ve mineralleri elde edemeyen çocuğun gelişimi sekteye uğrar. Bu durumda çocukta kilo kaybı olur ve bağışıklık düşer. Hastalıklara daha sık yakalanır. Yetersiz beslenmenin yanı sıra kalitesiz ve aşırı beslenme sonucu ortaya çıkan obezite de malnütrisyona neden olabilir. Aşırı besin tüketen çocukta kalori ve vitamin fazlalığı olabilir ve malnütrisyon gelişebilir. Malnütrisyon nedeniyle vücudun birçok sisteminde sorunlar izlenir. Çocukta gelişim problemleri olur. Malnütrisyon çocuklarda yaygın bir sorundur. Dünyada her 4 çocuktan 1’nde görülmektedir. En sık 0-2 yaş arası çocuklarda izlenir.
Malnütrisyon Nedenleri
- Yetersiz gıda alımı
- Obezite, aşırı beslenme
- Beslenmeyi sekteye uğratan önemli hastalıklar (tüberküloz, HIV gibi ciddi enfeksiyonlar, kanser ve otoimmün hastalıklar)
- Sindirim sistemi hastalıkları (gerekli besinler tüketilse de vücutta yeterli emilimi sağlayamayabilir)
- Sosyoekonomik sorunlar (yüksek fiyatlar, gıdaya erişimin güçlüğü)
- Doğumsal kalp hastalıkları, böbrek yetmezliği, kronik karaciğer hastalıkları, kistik fibrozis
Malnütrisyonun Belirtileri
- En önemli belirti çocukta kilo kaybı ve gelişimin sekteye uğramasıdır
- Halsizlik, odaklanmada zorluk, değişken ruh hali, depresyon, anksiyete, sinirlilik, solukluk
- Kırılgan saç ve tırnaklar
- Bağışıklık sisteminin genel zayıflığı, enfeksiyonlara yatkınlık ve daha yavaş yara iyileşmesi
- Kalsiyum eksikliği nedeniyle kemiklerin zayıflaması ve kırılma riski
- Beyin gelişiminde geride kalma
- Karın şişliği, ishal
- Kas dokusunda azalma
- Derialtı yağ dokusunda azalma
- Ödem
- Ergenliğe girmede gecikme
Sınıflandırma
Hastalık farklı boyutlarda olabiilr. Günümüzde hastalığın sınıflandırılmasında WATERLOW sınıflandırması kullanılmaktadır. Buna göre hastalık 3 grupta incelenebilir.
- Wasting (zayıflık): Çocuğun yaşına göre boyu normaldir. Ancak kilo kaybı ve akut beslenme yetersizliği vardır.
- Stunding (bodurluk): Çocuğun boyuna göre ağırlığı normale yakın gelişirken boy uzaması sekteye uğramaya başlar. Bodurluk gelişir. Çocukta kronik beslenme yetersizliği olur.
- Wasting+stunding: Çocuğun hem boyu hem kilosunda gelişim geriliği vardır. Akut beslenme yetersizliği izlenmektedir.
Tedavi
Hastalığın şiddetine göre tedaviye başlanır. Tedavideki amaç çocuğun gelişiminin normale dönmesidir. Olguların büyük bir bölümünde eksik olan besinlerin tüketilmesiyle yetersiz beslenme sorunu çözülebilmektedir. Bu dönemde çocuğa kalori ve protein desteği verilir. Gıdalardan normalde alması gereken enerji miktarı %50-100 kadar artırılır. Anne sütü alımı teşvik edilir. Diyet ek gıdalarla zenginleştirilir. Genellikle hastaneye yatış ve damardan beslenmeye gerek olmaz. Ancak çocuk 1 yaşından küçükse, ödemi varsa, dehidratasyon söz konusuysa, ateş, anemi, geçmeyen ishal/kusma varsa bu durum ağır malnütrisyon olarak değerlendirilir. Acilen hastanede tedaviye başlanır.