Blog

Çocuklarda obezite nedir? Obezite vücudun yağ dokusunun aşırı artmasıdır. Çocukluk döneminde ise obezite önemli bir sağlık sorunudur. Çünkü yetişkin obezlerin üçte birinin obezite süreci çocukken başlamıştır. Kötü beslenme alışkanlıklarıyla birlikte çocukların her geçen gün artan telefon, bilgisayar, televizyon gibi teknolojik alet kullanımı kilo almayı tetikliyor. Hareketsiz bir yaşama sebep oluyor. Nihayetinde de çocuk yaşta obezite vakalarıyla karşılaşır oluyoruz. Çocukluk çağında aşırı kilolu veya obez olan çocukların yetişkinlikte, genç yaşta diyabet ve kardiyovasküler hastalıklarla mücadele ettikleri görülüyor. İleri yaşlarda ise osteoartrit gibi kas-iskelet sistemi hastalıkları ile meme, endometrium ve kolon kanseri geliştirme risklerinin yüksek olduğu görülüyor. Aşırı kilolu çocukların mutlaka düzenli sağlık kontrolünde olmaları gerekiyor.

Obezite Nedenleri

• Genetik: Anne ve babanın her ikisi de şişman ise çocukta da obezite görülme ihtimali % 80’dir. Ebeveynlerden sadece biri şişmansa çocuğunun obez olma ihtimali %40’tır.
• Çevresel Faktörler: Kısıtlı fiziksel aktivite, oyun alanlarının azlığı veya yokluğu, abur cubur gıdalara erişimin kolaylığı ve bu gıdaların reklamlar aracılığıyla sürekli tanıtılması çocuklarda obeziteyi artıran çevresel faktörler olarak tanımlanabilir.
• Beslenme: Obez çocukların beslenmesi normalden fazla, harcadığı enerji ise normalden azdır. Düşük enerji tüketimi kilo alımı için önemli bir risk faktörüdür. Abur cubur, çikolata, patates kızartması gibi yiyecekler kolay kilo alımına neden olur.
• Hormonal faktörler: Çeşitli hormonal hastalıklara sahip olmak da önemli bir risk faktörüdür: tiroid bezi hastalıkları, böbrek üstü bezi hastalıkları, fieker hastalığı… Bu nedenle obez çocuğun mutlaka çocuk endokrinoloji uzmanınca değerlendirilmesi gerekir.

Obezite Hangi Hastalıklara Yol Açar

• Obezitede de vücudun yağ kitlesinin artışına bağlı olarak bazı hormonal değişiklikler görülür. Bunlardan en önemlisi erişkin tipi şeker hastalığının ortaya çıkmasıdır. Ailede şeker hastalığı varsa bu durumun ortaya çıkma riski daha da artar.
• Üreme fonksiyonlarında bozulmalar görülebilir. Obez çocukta ergenlik normalden erken gelişebilir. Şişman kız çocuklarında erken ergenlik görülebilir. Erken kemik gelişimi olur. Kıllanma ve adet düzensizlikleri ortaya çıkabilir.
• Yüksek tansiyon ortaya çıkabilir. Obez çocukların %10-30’unda hipertansiyon vardır.
• Hiperlipidemi (kandaki yağ düzeyinin yüksekliği), solunum bozuklukları, ortopedik bozukluklar ve sosyal ilişkilerde problemler ile karşılaşılabilir.
• Vücuttaki yağ miktarının normalin üstüne çıkmasıyla çocukta kalp damar hastalıklarının görülme oranında artış, karaciğer yağlanması, safra kesesi hastalıkları izlenebilir.

Tedavi Nedir?

Çocuk obezitesinin tedavisinde tek bir tedavi vardır: “Günlük alınan enerji miktarı azaltılmalı, harcanan enerji azaltılmalıdır.” Bu süreçte çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı, çocuk endokrinoloji uzmanı, diyetisyen ve gerekirse bir çocuk psikiyatrisi uzmanından destek almak gerekir. Peki, ilk bakışta obezitenin önüne geçebilmek için yapabileceklerimiz nelerdir?

• Obezitenin önlenmesinde yenidoğan döneminden itibaren beslenme çok büyük önem taşır. En az bir yıl bebeklere anne sütü verilmesi obeziteyi engelleyen en önemli etkendir.
• Altıncı ayda ek gıdalara başlanmasıyla beraber obezite riski de ortaya çıkar. Bu dönemde çocuklar yakından takip edilmeli, ek gıda çeşitlerine ve miktarlarına dikkat edilmelidir.
• Çocuklar yuvaya ve okula başladıklarında ise sağlıksız gıdalarla tanışmakta ve obezite riski artmaktadır. Ergenlik de obezite riskinin artması yönünden kritik bir dönemdir.
• Şekerli – gazlı içecekler, çikolata, şeker, bisküvi yerine atıştırmalık olarak kuruyemiş, kuru ve yaş meyve, süt, ayran, limonata, mısır gevreği ve hafif atıştırmalıklar bulundurulmalıdır.
• Çocuk, yemek ile ödüllendirilmemelidir.
• Anne baba çocuğuna beslenme ve yaşam tarzı konusunda liderlik yapmalı ve ona örnek olmalıdır. Uyarı yapmak yerine çocukla birlikte yürümek, bisiklet gibi spor aktivitelerini birlikte yapmak önemlidir.
• Aile televizyon ve bilgisayar başında daha az vakit geçirmelidir.

Obezite Cerrahisi Bir Çözüm mü?

Obezite cerrahisi çocuklara kesinlikle uygulanmaz. Ayrıca çocukluk çağı obezitesinin tedavisinde ilaç tedavisinin de yeri yoktur. Sonuç olarak, tedavide ideal olan yavaş kilo verme olduğu için sabırlı davranılmalıdır. Büyüme çağındaki çocuk hızlı kilo veremeyebilir. Ancak boy uzamasıyla birlikte vücut normale dönebilir. Tedavide çocuğu teşvik etme, davranışlarla ona örnek olma ebeveynlere düşen önemli görevlerdir.