Gelişimsel Kalça Çıkığı
- Eyl 05, 2022
Gelişimsel kalça çıkığı ya da kalça displazisi, bebeklerde ve küçük çocuklarda kalça ekleminin düzgün şekilde gelişmemesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Kalça eklemi iki parçadan oluşur: femur (uyluk kemiği) başı ve asetabulum (kalça yuvası). İç-dış, ön-arka ve dairesel olarak hareket edebilir. Femurun kalçayla birleştiği kısmı top şeklindedir ve bu kısım kalça kemiğinde yuvarlak bir yuvaya yerleşir. Böylece kalça eklemi oluşur. Gelişimsel kalça çıkığı olgularında femur başı yerine oturamaz, kalça eklemi uyumu bozulur. Bu bozukluk bebek büyüdükçe ilerler. Gelişimsel kalça çıkığı daha çok kız çocuklarda görülür. Kalça eklemlerinden birini ya da her ikisini birden etkileyebilir. Daha çok sol kalçada görülür. Annenin ilk bebeğinde görülme riski daha yüksektir. Erken dönemde fark edildiğinde tedavisi düşünülmeli ve tedavi gerekiyorsa tedavi ertelenmemelidir. Her 1000 bebekten 1 ila 2’sinde tedavi edilmesi gereken gelişimsel kalça çıkığı görülmektedir.
Belirtiler
- Dışa doğru dönen veya uzunlukları farklı görünen bacaklar
- Bacak hareketlerinde kısıtlılık
- Asimetrik bacak ve kalça kıvrımları
- Oturma, emekleme, yürüme becerilerinde gerilik
- Yürüme güçlüğü
- Hareket esnasında kalça ekleminden ses gelmesi
- Kalça ağrısı
- Kireçlenme
Nedenleri
- Anne rahminde düşük amniyon sıvısı seviyesi
- Gebenin hormonları
- Bebeğin anne karnındaki kötü duruşu
- Riskler
- Kız çocuklarında daha sık görülür
- Genetik yatkınlık
- Serebral palsi ve spina bifida gibi nörolojik konjenital anomaliler
- Ters doğum
- Kundaklama
Doğduktan sonra bebeklere kesinlikle kundak uygulaması yapılmamalıdır. Bacaklar kundak içinde kalırsa kalça gelişimi yavaşlar. Bebeğin doğumsal olarak da kalça çıkığına bir yatkınlığı varsa kalça çıkığı kaçınılmaz hale gelir. Kundaklamanın aksine bebeğe kalça ve diz eklemlerini serbestçe hareket ettirebildiği rahat kıyafetler giydirilmelidir.
Tedavi
Kalça çıkığı bebek doğduğunda yapılan muayene ile tespit edilebilir, rutin çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı muayenesinde hekim bu durumu fark edebilir veya aile bebekteki bu durumdan şüphelenerek hekime başvurabilir. Tanı ne kadar erken olursa tedaviden elde edilen başarı da o kadar artar. Yaşamın ilk 6 ayında yapıldığında sadece cihaz kullanımı (ortez) ve basit bazı önlemlerle bebeğin kalçalarını sabit konumda tutarak sorun giderilebilir. İlk 6 aydan sonra yapılan tedavilerde cerrahi müdahale ile eklemin uygun konuma getirilmesi gerekebilir. Ameliyat sonrası ise kalça eklemi genellikle alçıya alınır. Eklemlerin düzeldiğinden emin olana dek bu alçı tutulur. Bazı olgularda hastalık fark edilemeyebilir ya da ertelenebilir. Bu durumda kalça eklemleri zaman içinde aşınır. Kişi daha 20’li yaşlardayken kireçlenme gibi sorunlarla karşı karşıya kalır.