Rota Virüsü
- Şub 26, 2023
Rota virüsü 2 yaşından küçük bebeklerde bağırsak iltihabına yol açan bir virüs türüdür. Rota virüsüne 5 yaşından küçük çocukların en az bir kere yakalandığı bilinmektedir ve hastane yatışı gerekmektedir. Günümüzde rota virüsü aşısı farkındalığının artmasıyla birlikte rota virüsüne yakalanan çocukların hastane yatış oranları azalmaktadır. Ayrıca aşı 5 yaşından büyük çocuklarda hastalığın görülme sıklığını da azaltmıştır. Rota Virüsü hakkında bilinmesi gerekenler şöyledir:
- Hastalık kendini 40 derece ateş, bir gün boyunca süren ishal ve kusma ile gösterir.
- Rota virüsü, ağız veya dışkı yolu ile bulaşabilir. Özellikle hasta çocukların kusmuğu, dışkısı yoluyla geçiş olur. Ancak hasta çocuğun eşyalarına temas edilmesi, ortak alan kullanımı da hastalık riskini artırır.
- Hastalık her mevsimde görülebilmektedir.
- Hastalığın kuluçka süresi 2 gün, iyileşme süresi ise ortalama bir haftadır.
- Virüs insandan insana geçer.
- Rota virüsü hastalığı geçirdikten sonra bir daha virüse yakalanılmayacak diye bir durum söz konusu değildir.
Bebeklerde Rota Virüsü Belirtileri
Rota virüsü ortalama 2-3 günlük kuluçka döneminden sonra ateş ve kusma ile başlar ve devamında bol sulu ishal gelişir. Virüs, dışkıda hastalık başlamadan birkaç gün önce ve hastalık geçtikten birkaç gün sonra tespit edilebilir. Bebeklerde rota virüsü karın kramplarına neden olur ve bu kramplardan dolayı bebekler oldukça huzursuzlaşırlar. Kusma ve ishale bağlı hızla sıvı eksikliği gelişir. Bu bebeklerde huzursuzluğun yanı sıra,
- Gözlerde çökme
- Gözyaşının azalması
- Az idrara çıkma
- Derinin pörsümesi
- Bıngıldağın çökmesi
- Bitkinlik ve hızlı nefes alıp verme gözlenir.
- Hastalık 3 ila 9 gün arasında devam edebilir.
Not: Rota virüs ishali, adeno virüs ishali ile karışabilir. Ayırıcı tanı dışkı tahlili ile yapılır. Rota virüs ishalinde dışkıda kan yoktur. Dışkı analizinde rota virüs antijeninin pozitif olması kesin tanı konulmasını sağlar.
Rota Virüsü Nasıl Teşhis Edilir
Tanı dışkı tahlili ile yapılır. Dışkı analizinde rota virüs antijeninin pozitif olması kesin tanı konulmasını sağlar. Rota virüs ishalinde dışkıda kan olmaz.
Nasıl Tedavi Edilir
Rota virüs tedavisinde kullanılan belli bir ilaç yoktur. Kaybedilen sıvı yerine konulmalıdır. Çocuğun kusması kesilmeli ve ateş için ateş düşürücüler kullanılmalıdır. Çocuğun yaşına göre, yoğurtlu ve pirinçli çorbalar, patates ve muz verilebilir. İnek sütü, yağlı yiyecekler ve yoğun meyve sularından da kaçınmakta fayda vardır. Ağır ishal durumunda, kayısı ve incir gibi bağırsak hareketlerini artıran yiyeceklerden de uzak durulmalıdır. İlave olarak ishal mamalarına da başvurulabilir. Ek besin alamayan bebekler ise emzirilmeye devam edilir. Çocuğun kusması şiddetleniyor ve sıvı kaybı artıyor ise hastaneye yatışı yapılmalıdır. Bu sürede çocuk takip edilir ve damar yoluyla sıvı verilir. Rota virüsünün dolaylı olarak neden olabileceği korkutucu sonuçlardan biri ise böbrek yetmezliğidir. Çocukta aşırı sıvı eksikliği böbrek kaybına neden olabilir. Bu nedenle bebeklerde ateş, kusma ve ishal geliştiğinde ebeveynler zaman kaybetmeden bir çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı ile görüşmelidirler.
Rota Virüsü Aşısı
Rota virüsüne karşı rota virüsü aşısı geliştirilmiştir. Ancak % 100 koruyucu değildir. Aşılı bebekler de rota virüsü hastalığı geçirebilir. Aşı bebeğin iki aylık olmasından sonra uygulanabilir. Aşı, ağız yoluyla bebeğe verilir. 2. aydan itibaren ağızdan uygulanır. Aşı, bebek altı aylık olmadan yapılmalıdır. Ülkemizde 2 ve 3 doz uygulanabilen iki tip rota virüsü aşısı bulunmaktadır. Bu aşılar, zorunlu çocuk aşılarıyla birlikte uygulanabilmektedir. Rota virüse aşısı ülkemizde ulusal aşı takviminde yer almamaktadır. Ancak tüm çocuk uzmanları tarafından yaptırılması tavsiye edilmektedir. Aşının gelecek yıllarda ulusal aşı takvimine de eklenmesi beklenmektedir. Not: Bebek aşıdan sonra kusarsa aşının tekrarına gerek yoktur.
Rota aşısı sağlık ocağında yapılıyor mu?
Rota virüs aşısı aile hekimliklerinde ve hastanelerde uygulanır. Ancak aşının ödemesini bugün için Sağlık Bakanlığı karşılamamaktadır. Aileler bu aşıyı eczanelerden satın alarak aile hekimliklerinde ve hastanelerde yaptırabilir.