Blog

Serebral Palsi, çocukluklarda en sık görülen kas ve sinir hastalıklarından biridir. Ülkemizde her bin çocuktan 4’ünde görülmektedir. Bu, her yıl ortalama 4 bin 800 çocuğumuza Serebral Palsi tanısı konulduğu anlamına geliyor. Serebral Palsi, çocuğun beyninin bir bölgesinde hasar oluşması ve hasarın oluştuğu bölgeye bağlı olarak bazı engellilik durumlarının ortaya çıkması durumudur. Bu hasarlar, duruş ve hareket bozuklukları, konuşma güçlüğü, zeka geriliği olarak kendini gösterebilir. Serebral Palsili çocukların büyük bir kısmında spastisite problemi gelişir. Spastisite, vücutta bulunan belirli kas gruplarının katılaşması, sertleşmesi ile çocuğun hareket kabiliyetinin azalması olarak özetlenebilir.

Serebral Palsi Nedenleri

Doğum öncesi, doğum anı veya doğum sonrasında yenidoğanın beyninde çeşitli travmalar oluşabilir. Kalıcı hasarlar söz konusu olabilir ve çocukta Serebral Palsi meydana gelebilir. Peki, bu hasarlar nelerdir?

• Doğum öncesi sebepler: Annenin geçirdiği hastalıklar, travma, genetik nedenler, akraba evliliği, radyasyon, kanama⠀
• Doğum sırasında oluşan sebepler: Erken veya geç doğum, kordon dolanması, bebeğin oksijensiz kalması, zor doğum, çoğul gebelik, doğum travması⠀
• Doğum sonrası sebepler: Ateşli hastalıklar, havale, beyin kanaması, hipoglisemi⠀

Serebral Palsi Belirtileri Nelerdir?⠀

Hastalığın belirtileri ilk olarak bebeğin ikinci ayında kendini göstermeye başlar. Beyinde gelişen hasarın türüne/bölgesine göre belirtilerin zamanı farklılık gösterebilir. Zaten hareket kabiliyeti sınırlı olan ve konuşmayan küçük bebeklerde hastalığın ebeveynler tarafından tespiti oldukça önemlidir. Aileler bazı belirtilerden şüphelenebilir. Bunlar nelerdir?

• Nöbet tablosu (sara nöbeti)⠀
• Emme bozukluğu ⠀
• Aşırı uyku⠀
• Bebeğin başını ve gövdesini kontrol edememesi⠀
• Kollar ve bacaklardaki hareketlerde dengesizlik⠀
• El parmaklarının yumruk halinde olması ⠀

Serebral Palsi İle Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Serebral palsinin yol açtığı kas zayıflığı, spastisite ve denge sorunları çocukta birçok komplikasyonu da yanı sıra getirir:

• Kontraktür: Kas sıkılaşması sonucu kas dokusunun kısalmasıdır. Kemiklerin büyümesini, bükülmesini engelleyebilir. Deformatilere yol açabilir.
• Yutma veya beslenme sorunları: Yaşanılan kas sorunları bebeğin beslenme becerisini elinden alabilir. Bu büyümeyi kötü yönde etkiler. Kemik zayıflıkları, gelişim geriliği gibi sorunlar ortaya çıkabilir.
• Depresyon: Sosyal izolasyon ve engeller nedeniyle özellikle ergenlerde ve ileriki yaş hastalarda depresyon, zihinsel hastalıklar gözlenebilir. Devletlerin ve toplumların bu bireylerin yaşamlarını huzurlu ve mutlu bir şekilde sürdürmeleri için destek vermeleri önemlidir.
• Ağrılı dejeneratif kemik hastalığı: Eklemler üzerindeki kas baskısı nedeniyle eklemler normal hizasını kaybedebilir. Bu da kireçlenme adı verilen hastalığa yol açar.

Not: Serebral palsili bireylerde kalp, akciğer hastalıkları ve solunum yolu bozuklukları izlenebilir.

Tedavisi Nedir ?⠀

Serebral Palsi’nin maalesef kesin bir tedavisi bulunmuyor. Ancak erken tanı ile beyin hasarını ve bu hasarın neden olacağı sorunları minimize etmek mümkün olabilir. Cerrahi ve fizyoterapi tarafından uygulanan tedavilerle çocuğun hareket kabiliyeti bir noktaya kadar geliştirilebilir. Gelecek yaşamında başkasına bağımlı olmadan yaşam sürmesi sağlanabilir.

Serebral Palsinin Cerrahi Tedavisi

• Pediatrik Nöroşirürji: Spastisiteyi düzeltmek için selektif dorsal rizotomi (SDR) ameliyatı ve intratekal baklofen pompa uygulaması yapılabilir.
• Pediatrik Ortopedik Cerrahi: Uygun hastalarda kalça çıkığı, kas kontraktürleri, ayak bileği ve deformiteleri ameliyatları uygulanabilir.

Serebral Palsinin Cerrahi Olmayan Tedavisi

• Fizik tedavi ve rehabilitasyon: Cerrahiyle birlikte veya tek başına uygulanabilir.
• Ortez ve splintler: Deformiteyi engellemek ve destek sağlamak için kullanılır
• İlaç tedavisi (nöbetleri denetim altına almak veya kaslardaki spastisiteyi azaltmak için ağızdan veya enjeksiyon yoluyla verilen uygulamalardır).

Serebral Palsi kompleks bir hastalıktır. Bu sebeple farklı alanlardan birçok uzmanın bir araya gelerek hastanın takibini ve tedavisini yapması önemlidir. Çocuk hastalıkları, beyin cerrahisi, çocuk nöroloji, fizik tedavi ve ortopedi branşları SP hastalığının tedavisiyle ilgilenir.