Blog

Spina Bifida doğumsal bir hastalıktır. Halk arasında ayrık veya açık omurga olarak bilinir. Ülkemizde en sık rastlanan doğumsal anomalilerden biridir. Her 1000 yenidoğandan 3’ü spina bifidalıdır. Dünyada 10 milyon spina bifidalı vardır.

Spina Bifida Nedir?

Omurgamızın içinde bulunan omurilik dokusunun dışarı çıkıp, yenidoğanın sırtında bir kese yapmasıdır. Omurilik doğrudan beyne ulaşan bir sinir dokusu olduğu için Spina Bifida çocukta önemli nörolojik ve bilişsel sorunlara yol açabilir. Bunlar nelerdir? Felç, hidrosefali, yürüme problemleri, bağırsak ve mesane sorunları.

Omurilik Nedir?

Omurilik, sırtımızda omurgamızın içinde bulunan bir sinir dokusudur. Beyin sapı ile kuyruk kemiği arasında yer alır. Oldukça kıymetli görevleri vardır. Bu nedenle zarar görmemesi için bir kemik dokusu olan omurganın içinde konumlanmıştır. Omurilik, çevresel sinir sisteminin yönetildiği yerdir. Vücudun tüm bölümlerinin verdiği sinyaller burada toplanır. Beyne aktarılır. Beyin ile kol, gövde ve bacaklar arasındaki koordinasyon omurilik sayesindedir. Tüm reflekslerimiz de omuriliğimiz sayesinde mümkün olur.

Spina Bifida Tanısı Nasıl Konur?

Hastalık anne karnında perinatoloji uzmanınca tespit edilebilir. Gebeliğin 16-18. haftaları arasında kandan bakılan AFP testi ve ayrıntılı ultrason ile tanı konulur. Durumu anne karnında tespit etmek mümkün olmadıysa, doğduğu anda bebeğe spina bifida tanısı konur.

Spina Bifida’nın Türleri

• Spina Bifida Occulta: Hastalığın en hafif seyridir. Bir semptoma neden olmaz. Vücut dışına çıkan bir kese yoktur. Çoğunlukla cerrahi tedavi gerektirmez. Bebeğin sırtında doğum lekesi ya da tüy öbeği olabilir.
• Meningosel: Vücut dışına çıkan kesenin içinde sinir hücresi bulunmaz. Omuriliğin etrafını saran beyin zarının fıtıklaşması sonucu sırttaki bu kese meydana gelir.
• Myelomeningosel: Omurilik vücut dışına çıkmıştır ve açık haldedir. Hastalığınen sık görülen ve en ağır halidir.

Spina Bifida Neden Olur?

En önemli faktör annedeki folik asit eksikliğidir. Aslında spina bifida bu haliyle karşılaşma riski oldukça aşağılara çekilebilecek bir doğumsal sorundur. Nasıl? Kadınlar gebe kalmadan 3 ay önce folik asit takviyesi almaya başlamalı ve hamileliğin ilk 2 ayı da takviyeyi almaya devam etmelidir. Bu şekilde çocukta spina bifida oluşma riskinin ciddi oranda azalır. Burada önemli olan gebe kalmadan folik asit takviyesi almaktadır. Çünkü hamile kalındıktan sonra spina bifidayı önlemek artık mümkün olmaz.

Kimlerin spina bifidalı bir çocuğu olabilir?

Herhangi bir çiftin çocuğu spina bifidalı doğabilir. Dünyada 10 milyon spina bifidalı vardır. Gelişmiş ülkelerde her bin çocuktan biri spina bifidalıdır. Ülkemizde ise bu oran biraz daha yüksektir. Spina bifidanın en önemli nedeni folik asit eksikliği olduğu için, anne adayının okuryazarlık seviyesinin ve sosyoekonomik durumunun spina bifida da bir etken olduğu düşünülmektedir.

Spina Bifida Tedavisi

Spina bifidanın tedavisi cerrahidir. Vücut dışına çıkmış dokular pediatrik hastalarda deneyim kazanmış bir beyin cerrahı tarafından olması gerektiği yere -omurganın içine- yerleştirilir. Ameliyatın doğumdan hemen sonra (doğumdan sonraki ilk 48 saatte) yapılması önemlidir. Bu şekilde hastalığın vereceği potansiyel zararlar en az indirilebilir. Ameliyat sonrası bacak kaslarını güçlendirmek için fizik tedavi uygulanabilir. Spina bifidaya bağlı olarak hidrosefali geliştiyse, bu hastalık için ayrı bir ameliyat gerekir. Hidrosefali, beyinde bulunan boşluklarda su ve basınç artışıdır. Spina bifidanın türüne bağlı olarak tüm bu ameliyatlar sonucunda çocuk tam anlamıyla normal olamayabilir. Özellikle de myelomeningosel ile doğduysa… Ancak uygulanan ameliyatların başarısına bağlı olarak gelecek yaşantısında başka birine bağlı olmadan yaşayabilmeleri mümkün olabilir.