Tinea Kapitis (Saçlı Deri Mantarı)
- Haz 30, 2023
Sıklıkla saçkıran olarak bilinen ancak farklı formları da olan saçlı deride görülen bir hastalıktır. Daha çok çocuklarda özellikle de erkek çocuklarında görülür. Saçlı derideki saçın dökülmesi (alopesi), kızarması, kaşınması, pullanması, küçük kırmızı lezyonların görülmesi ile karakterizedir. Etki ettiği bölge zaman içinde büyüyebilir. Tüm kafa derisine yayılabilir. Dökülen saçların çevresindeki saç telleri de kırık ve soluk olur. Hastalık bu haliyle çocukların sağlığını olumsuz etkilemesinin yanı sıra çocuklara sosyal ve ruhsal olarak zarar verir. Hastalığın türüne göre uygun tedavinin sunulması gerekir. Bazı türlerinden enfeksiyon mevcuttur. Hastalığın hangi türde olduğunu tespit etmek için yara bölgesinden kültür alınabilir. Wood ışığı altında hastalıklı doku kontrol edilebilir.
Tinea Kapitis Türleri
Tinea Kapitis Süperfisialis (Saçkıran): Hastalığın yüzeyel ve en hafif formudur. Çoğunlukla anaokul ve ilkokul çağındaki çocuklarda görülür. Ergenlikle birlikte kendiliğinden kaybolma eğilimindedir. Saç ve saç derisi kuruyup soyularak dökülür, oval veya yuvarlak şeklinde kaşıntılı lezyonlar olur. Tedavi edildiğinde herhangi bir iz bırakmaz.
Tinea Kapitis Profunda (Kerion Celsi): Saçkıranın enfeksiyonlu halidir. Bu nedenle de hastalık tablosu biraz daha şiddetlidir. Genellikle ergenlikten önce başlar. Başlangıç noktası saçkıran gibidir. Ancak tablo zaman içinde farklılaşır. Saçlı deride değişik büyüklüklerde içi iri dolu kesecikler ve nodüller oluşur. Deride kanlı, irinli, yara görünümlü kalın bir kabuklu tabaka oluşur. Saç telleri oldukça hassas olur. Kolaylıkla kopar ve dökülür. Hastalığın bu formu bir enfeksiyon hastalığı olduğu için çocuklarda ateş, ağrı olabilir. Lezyonlar tedavi edildiğinde dahi kafa derisinde iz bırakabilir.
Favus: Hastalığın en şiddetli ve nadir görülen halidir. Saçlı deri mantar hastalığıdır. Kafa derisinin yanı sıra cildin farklı noktalarını ve tırnakları da etkileyebilir. Ergenlikten önce başlar ve sonrasında da devam edebilir. Dökülmüş saçlı deri üzerinde sarımsı renkte çanak biçimi kabuklanma olur. Kötü koku yapar. Kalıcı iz ve kalıcı saç kaybı söz konusu olabilir.
Tedavi
Hastalığın 3 tipinin de tedavi edilmesi gerekir. Tinea Kapitis Profunda olgularında iltihap vücuda yayılabilir. Kalpte, böbreklerde ve organlarda hasara neden olabilir. Yüzeysel tip tedavi edilmezse derin tipe dönüşebilir. Tedavi edilmeyen olgular hastalığı kendi vücudunun diğer yerlerine ve başka çocuklara da bulaştırabilir. Hastalığın tedavisinde hem ağızdan alınan ilaçlar hem de cilt dokusuna uygulanan kremler, şampuanlar önemli yer tutar. Kepek şampuanı kullanılmaz. Kepek şampuanı hastalığı daha da alevlendirebilir. Tinea Kapitis için üretilen şampuanları kullanmak gerekir.